Morgen is het Valentijnsdag! We kunnen er niet omheen en worden volop geconfronteerd met advertenties voor de ‘Dag van de liefde’ op 14 februari. Waar komt Valentijnsdag vandaan?
Verschillende verhalen doen de ronde. Eén vertelt dat in de derde eeuw na Christus in het oude Rome een priester leefde, Valentinus, die zich tot het christendom bekeerde. Hij hielp armlastigen en hulpbehoevenden wat tot bekering leidde van veel Romeinse burgers tot het christendom. De keizer was hier niet van gediend en liet Valentinus martelen en onthoofden. Valentinus werd naderhand heilig verklaard en zijn sterfdag, 14 februari, werd een feestdag. Omdat Valentinus de mensen die hij hielp altijd eerst een bloem gaf, ontstond het gebruik om op Valentijnsdag bloemen als liefdesuiting te geven. Een ander verhaal dat de ronde doet is dat Valentinus in het geheim veel Romeinse soldaten trouwde. Tot groot ongenoegen van de keizer die vond dat een getrouwde soldaat door huwelijkse plichten te veel afgeleid zou worden van zijn vechterstaak. Valentijn belandde in de gevangenis, waar hij verliefd werd op de dochter van een bewaker. Hij wist, vlak voordat hij onthoofd werd, een briefje naar haar te smokkelen met de tekst: ‘van je Valentijn’. Hierdoor ontstond de gewoonte van de anonieme afzender bij een Valentijngeschenk.
Voet aan de grond in Nederland
Vooral in de Angelsaksische landen werd Valentine’s Day groot. In Nederland kreeg Valentijnsdag pas halverwege de jaren negentig voet aan de grond. Daarvoor werden al pogingen door de middenstand ondernomen het feest aan de man en de vrouw te brengen en vooral de bloemensector, die na de Tweede Wereldoorlog opbloeide en rond 14 februari goede zaken met het buitenland deed, speelde hier op in. Maar er was weinig animo. Vooral in het noorden bleef het romantische gevoel uit. Zo kregen de inwoners van Leeuwarden in 1951 een strooibiljet met de tekst dat Sint Valentijn rond 250 na Christus bloemen gaf om mensen te troosten of liefdesparen gelukkig te maken. Toen de Leeuwarder Courant bloemisten later vroeg of de actie geslaagd was kregen ze het antwoord: ‘De Friezen zijn te nuchter. Ze lopen niet zo snel warm’. Maar de Nederlandse bloemisten gaven niet op en zetten herhaaldelijke ludieke acties op met uitdelen van bloemen, o.a. aan alle vrouwelijke Kamerleden in 1974, ‘Wegenwachtsters’ in 1976 en chauffeuses in het openbaar vervoer in 1979. Maar uiteindelijk bleken het toch enkele landelijke kranten te zijn die de dag bekendheid wisten te geven met een speciale Valentijnrubriek die een doorslaand succes bleek. Onder invloed van het feit dat de welvaart vanaf eind jaren tachtig flink toenam, kwam de Valentijntraditie op gang.
[tekst gaat verder onder afbeeldingen]
Valentijnsdag in andere landen
Niet in alle landen wordt Valentijnsdag gevierd en ook niet overal op dezelfde manier. In veel niet-westerse landen (zoals in Afrika) kent men dit feest niet. Ook wordt het in sommige landen op een andere datum gevierd. Zo viert Brazilië het niet op 14 februari tijdens het carnaval, maar op 12 juni, de sterfdag van de heilige Antonius van Padua, beschermheilige van alle verliefde stelletjes. In Duitsland is 14 februari is een ongeluksdag, de geboortedag van de verrader Judas, en wordt Valentijnsdag niet gevierd. In Zuid-Korea geven vrouwen op 14 februari chocolade aan de mannen. De mannen geven dan op hun beurt een maand later, op 14 maart, snoepgoed aan de vrouwen. Degenen die niets hebben gekregen gaan in hun eentje zitten treuren in een restaurant met een kom zwarte noedels.
[tekst gaat verder onder afbeeldingen]
Valentijn en de kunst
Onschuldig, vertederend, ondeugend, gepassioneerd, sensueel of erotisch: de liefde in al haar verschijningsvormen verleidt kunstenaars al eeuwen tot het maken van de intiemste taferelen. In deze blog ziet u alvast een voorproefje van onze Valentijn schilderijen, waaronder ook enkele met de Valentijn symboliek van rozen, Cupido, duiven en een teddybeer. En natuurlijk spreekt uit alle afgebeelde schilderijen de liefde, die recht uit het hart komt.