Zoek op kunstenaar
Sluit

De thigmofiel in onszelf en de poes

In ieder van ons zit een thigmofiel verborgen. Thigmofiel bestaat uit twee woorden, filie – houden van – en thigmos, wat tast, aanraking betekent. Die twee woorden, samengevoegd tot thigmofiel, staan voor het weg willen duiken in veiligheid, verlangen naar geborgenheid en de behoefte iets tegen je aan te willen voelen. Ook heel veel dieren zijn thigmofiel, denk aan het konijn dat zijn hol inschiet, de kakkerlak die een smalle spleet induikt, een pad die zich in zijn veilige schild verbergt. Maar voor bioloog Midas Dekkers – hij bedacht dit woord dat in geen enkel woordenboek voorkomt – is zijn favoriete dier de kat bij uitstek een thigmofiel dier. Geef de kat een doos, liefst een die kleiner is dan hijzelf, en je doet hem geen groter plezier. Geen fijnere plek dan spinnend tussen de kussens op een bank of kroelden tegen zijn baasje aan.

Lange tijd nam de kat een belangrijke plaats als cultus symbool in de mythologie in. Bij de Egyptenaren was de kattengodin Bastet het symbool van vruchtbaarheid. Bij de Romeinen werden katten beschouwd als hoeder van hun bezittingen. Pas in de 18e eeuw werden dieren, en dus ook katten, troeteldieren en in de Parijse salons ‘machines à aimer’ genoemd. Omdat de kat steeds vaker voorkwam in de salons van de gegoede burgerij werden ze in toenemende mate het onderwerp van kunstenaars die hen in allerlei poses op het doek afbeeldden. In Nederland was het Henriette Ronner-Knip die hier op insprong en de geschiedenis inging als poezenschilderes bij uitstek. Zij legde haar katten in karakteristieke poses treffend op het doek vast, in voor het welgestelde publiek herkenbare, luxe ingerichte huiskamers. Maar vaak ook wordt de poes als speelkameraadje voor jonge kinderen afgebeeld of zijn het de schattige, aaibare kittens die, liggend op een bank of kussen, de aandacht stelen op een schilderij.

Volgens Midas Dekker is het geheim van de liefde van een poes: ‘Ze begrijpen dat wederzijdse liefde die steeds beantwoord wordt, maar saai is. Als ik een boek schrijf en op pagina 1 zeg ‘ik hou van jou’, en jij zegt meteen ‘ik ook van jou’, dan krijg je geen goed boek. Poezen hebben heel goed begrepen dat de onbeantwoorde liefde de meest interessante is’.

Houdt u ook van onze poezen?

Cornelis Raaphorst | Twee katjes, olieverf op paneel, 12,9 x 18,2 cm, gesigneerd r.o.

Cornelis Raaphorst

schilderij • voorheen te koop

Twee katjes

Henriette Ronner | Soezende katjes, olieverf op paneel, 19,0 x 24,5 cm, gesigneerd l.b.

Henriette Ronner

schilderij • voorheen te koop

Soezende katjes

Henriette Ronner | Drie kittens, olieverf op papier op paneel, 19,0 x 22,5 cm, gesigneerd r.b. en gedateerd '96

Henriette Ronner

schilderij • voorheen te koop

Drie kittens

Cornelis Raaphorst | Drie spelende katjes bij een poef, olieverf op doek, 40,4 x 50,7 cm, gesigneerd l.o. en zonder lijst

Cornelis Raaphorst

schilderij • te koop

Drie spelende katjes bij een poef