Zoek op kunstenaar
Sluit

Haagse School schilderijen kunststroming • kunstschilders • kunstwerken te koop ca. 1860-1900

‘De groote grijze lui’, noemde Vincent van Gogh de kunstbroeders van zijn neef Anton Mauve in zijn brieven aan Theo. Hij doelde ermee op de schilders die bekend werden onder de naam Haagse School, met als belangrijkste vertegenwoordigers Jozef Israëls, Hendrik Willem Mesdag, Johannes Bosboom en de landschapschilders Willem Roelofs, Anton Mauve, Johan Hendrik Weissenbruch, Paul Joseph Constantin Gabriel en de gebroeders Jacob, Matthijs en Willem Maris. Van Goghs omschrijving was niet negatief bedoeld. Hij was vol bewondering voor de vernieuwing die deze Hagenaars binnen de Hollandse landschapschilderkunst teweegbrachten, omdat zij zich losmaakten van academische tradities en de natuur op een meer realistische, waarheidsgetrouwe manier schilderden. Met ‘nieuwe’ ogen keken zij naar het landschap om hen heen en registreerden in snelle, spontane penseelstreken hun indrukken van stemming en atmosfeer, de seizoenen, het weer, de momenten van de dag. Oneindig waren de beelden die het ‘gewone’ Holland hen hiervoor leverde: nevelig waterlandschap in de ochtend, zompige, groene polders met molens of vee, de kust met zijn vissers en wisselende wolkenformaties boven het water of uitgestrekte, vlakke weiden. In 1875 gaf de kunstcriticus J.J. van Santen Kolff in het tijdschrift De Banier deze groep gelijkgestemde schilders de naam ‘Haagse School’. De figuurschilders David Artz en Bernard Blommers werden erbij ingelijfd, evenals Louis Apol, die zich bijna uitsluitend richtte op winterlandschappen.

Voorbeeld voor deze nieuwe, realistisch-impressionistische houding ten opzichte van de natuur waren de landschapschilders van de Franse School van Barbizon. In navolging van deze ‘paysagistes’ werkten de Haagse-Schoolschilders bij voorkeur niet meer in het atelier, maar trokken zij met doek en ezel naar buiten de vrije natuur in. De verheerlijking van het zonlicht in felle kleuren waarvoor de Franse impressionisten hun strijd streden stond in de stemmingslandschappen van deze schilders niet voorop, met wellicht Willem Maris als uitzondering. Hun werk kent dan ook niet die kleur en die vluchtige toets. Het palet is meer getemperd, tonaal, de penseelstreek fors en gestructureerd. De tinten van het Hollandse landschap en het vaak bewolkte weer spelen hierin een grote rol, maar vooral zochten deze ‘zonen van het mistige noorden’ de betovering van de toon, waarbij de kleuren nauwkeurig op elkaar waren afgestemd en bontheid werd vermeden. De woorden van Gerard Bilders, al in 1860 geschreven, zijn hiervan een manifest geworden: ‘Ik zoek een toon, die wij gekleurd grijs noemen, dat is alle kleuren, hoe sterk ook, zodanig tot een geheel gebracht, dat ze de indruk geven van een geurig, warm grijs’.

In 1875 gaf de kunstcriticus J.J. van Santen Kolff in het tijdschrift De Banier deze groep gelijkgestemde schilders de naam ‘Haagse School’. De figuurschilders D.A.C Artz, B.J. Blommers en Albert Neuhuys werden erbij ingelijfd, evenals Louis Apol, Gerard Bilders en Philip Sadée. Neuhuys zou later, samen met Mauve, als de grondlegger van de Larense School worden beschouwd.
De bloeiperiode van de Haagse School ligt grofweg tussen 1870 en 1885. Daarna wordt haar rol als vernieuwingsbeweging overgenomen door de Amsterdamse impressionisten, symbolisten en neo-impressionisten. De schilders die daarna nog werkten binnen de invloedssfeer van de Haagse School - leerlingen, schildersvrienden, familie en stadgenoten - worden gerekend tot de zogenoemde ‘nabloei’. Over de vraag wie daartoe behoren, bestaat geen eensluidende mening. Willem Bastiaan Tholen, Willem de Zwart en Théophile de Bock worden er in ieder geval toe gerekend. Schilders als Pieter ter Meulen en Geo Poggenbeek eveneens, afhankelijk van periode en voorstelling, evenals Cornelis Scherrewitz en Gerhard ‘Morgenstjerne’ Munthe in hun Katwijkse strandgezichten met vissers en schepen.

Weissenbruch werd geroemd om zijn atmosferische en ruimtelijke verbeelding van het Hollandse landschap. Bij Den Haag schildert hij zijn eerste natuurbeelden, waarna hij in de jaren ’60 de polder in trekt. Eerst werkt hij rond Boskoop en Gouda, om uiteindelijk in 1875 in de omgeving van Noorden en Nieuwkoop zijn schildersparadijs te vinden. De uitgestrekte polders en plassen, maar ook zee en strand onder wisselende wolkenluchten gaven hem ruimte, lucht en licht, vanaf dat moment de belangrijkste onderwerpen in zijn schilderijen en aquarellen. In fijne, tere nuanceringen wist hij de onbegrensde ruimte van een Hollands (water)landschap te suggereren. Lange tijd, tot ongeveer 1880, schilderde Weissenbruch veel details in zijn landschappen, maar geleidelijk trad de vereenvoudiging in: zijn gerijpte stijl toont een sobere compositie, eenvoudige vormen, een ingetogen kleurenpalet en het typische, heldere ‘Weissenbruch-licht’. Weissenbruch was in zijn laatste jaren steeds meer geboeid door ruimte, eenvoud en licht, daarbij experimenterend met de grenzen van de mogelijkheden met verf. Er is wel gesuggereerd dat het hem uiteindelijk niet meer ging om het landschap, maar om het effect van weersgesteldheid en licht op dat landschap.

Willem Roelofs wordt wel de grote inspirator van de Haagse School genoemd. Hij was een van de eersten die vanuit zijn woonplaats Brussel in 1850 naar Barbizon reisde en zijn ideeën vonden weerklank bij de schilders die woonden en werkten in Den Haag. Bosboom, Weissenbruch en de gebroeders Maris waren daar geboren. In 1869 kwam Mesdag er wonen en in 1871 Israels, hetzelfde jaar dat Jacob Maris uit Parijs terugkeerde. Anton Mauve kwam korte tijd later naar Den Haag, Roelofs’ leerling Paul Joseph Constantin Gabriel in 1884 en drie jaar later vestigde Willem Roelofs zich er uiteindelijk zelf ook. Hoewel hun leeftijden ver uiteen lagen manifesteerden deze schilders zich bewust als groep. Hun hoofdkwartier was het in 1847 opgerichte Genootschap Pulchri Studio, waar zij kunstbeschouwingen hielden en tentoonstellingen organiseerden, evenals hun beroemde winterfeesten met tableaux vivants en kluchten. In 1876 richtten zij ook de Hollandsche Teeken-Maatschappij op.

12...34

Bernard Blommers | Spelen in de branding, olieverf op doek, 64,4 x 100,6 cm, gesigneerd l.o.

Bernard Blommers

schilderij • te koop

Spelen in de branding

Hendrik Willem Mesdag | Schets van Scheveningen - Studie voor Panorama Mesdag, olieverf op doek op paneel, 20,0 x 31,5 cm, te dateren ca. 1880

Hendrik Willem Mesdag

schilderij • te koop

Schets van Scheveningen - Studie voor Panorama Mesdag

Willem Roelofs | Molen 't Hoog- en Groenland aan de Angstel bij Baambrugge, olieverf op doek, 46,9 x 72,9 cm, gesigneerd r.o.

Willem Roelofs

schilderij • te koop

Molen 't Hoog- en Groenland aan de Angstel bij Baambrugge

Willem Roelofs | Rivierlandschap met drinkende koeien, olieverf op doek, 69,1 x 106,9 cm, gesigneerd l.o.

Willem Roelofs

schilderij • te koop

Rivierlandschap met drinkende koeien

Louis Apol | Winters gezicht op Arnhem, olieverf op doek, 42,4 x 60,5 cm, gesigneerd l.o.

Louis Apol

schilderij • te koop

Winters gezicht op Arnhem

Louis Apol | Besneeuwd gezicht op de IJssel met afgemeerde tjalken, olieverf op doek, 58,6 x 90,3 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 1928

Louis Apol

schilderij • te koop

Besneeuwd gezicht op de IJssel met afgemeerde tjalken

Jan Hendrik Weissenbruch | Drooggevallen schip op het strand van Zeeland, olieverf op doek, 102,3 x 135,8 cm, gesigneerd l.o. en 1901

Jan Hendrik Weissenbruch

schilderij • te koop

Drooggevallen schip op het strand van Zeeland

Hendrik Willem Mesdag | Bomschuiten op kalme zee, olieverf op paneel, 39,5 x 51,0 cm, gesigneerd r.o.

Hendrik Willem Mesdag

schilderij • te koop

Bomschuiten op kalme zee

Willem Maris | Zomerlandschap met koeien op de rivieroever, olieverf op doek, 53,8 x 87,2 cm, gesigneerd r.o.

Willem Maris

schilderij • te koop

Zomerlandschap met koeien op de rivieroever

Jacob Maris | Vissersboten in de branding bij Scheveningen, olieverf op doek, 23,4 x 30,4 cm, gesigneerd l.o. en gedateerd 1870

Jacob Maris

schilderij • te koop

Vissersboten in de branding bij Scheveningen

Willem Maris | Een woerd op pad, olieverf op papier op paneel, 10,2 x 6,5 cm, gesigneerd r.o. met initialen

Willem Maris

schilderij • te koop

Een woerd op pad

Jozef Israëls | Aan het ontbijt, potlood en aquarel op papier, 20,3 x 14,7 cm, gesigneerd r.o.

Jozef Israëls

aquarel • tekening • te koop

Aan het ontbijt

Bernard Blommers | Boerengezin, olieverf op doek, 57,4 x 71,4 cm, gesigneerd r.o.

Bernard Blommers

schilderij • te koop

Boerengezin

Willem Roelofs | Polderlandschap met molens en een hengelaar, olieverf op paneel, 24,3 x 40,4 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd '56

Willem Roelofs

schilderij • te koop

Polderlandschap met molens en een hengelaar

Constan Gabriel | Boerderij verscholen achter een korenveld, olieverf op doek op paneel, 19,8 x 33,6 cm, gesigneerd l.o.

Constan Gabriel

schilderij • te koop

Boerderij verscholen achter een korenveld

Willem Roelofs | Boerderij in Drenthe, olieverf op doek op paneel, 24,8 x 39,6 cm, gesigneerd r.o.

Willem Roelofs

schilderij • te koop

Boerderij in Drenthe

Willem Roelofs | Rietsnijder aan 't Gein, olieverf op doek, 32,4 x 44,1 cm, gesigneerd l.o.

Willem Roelofs

schilderij • te koop

Rietsnijder aan 't Gein

Jan Hendrik Weissenbruch | Bomschuiten aan de vloedlijn, olieverf op doek, 38,9 x 50,9 cm, gesigneerd l.o.

Jan Hendrik Weissenbruch

schilderij • te koop

Bomschuiten aan de vloedlijn

Louis Apol | Boslaantje in de herfst, aquarel op papier, 15,0 x 22,5 cm, gesigneerd l.o.

Louis Apol

aquarel • tekening • te koop

Boslaantje in de herfst

Willem Maris | Grazende koeien bij het water, olieverf op paneel, 38,0 x 27,2 cm, gesigneerd l.o.

Willem Maris

schilderij • te koop

Grazende koeien bij het water

Willem Maris | Eenden in het water, olieverf op doek, 24,2 x 46,0 cm, gesigneerd l.o.

Willem Maris

schilderij • te koop

Eenden in het water

Louis Apol | De Willem Barentsz op Nova Zembla bij zonsondergang, olieverf op keramiek, gesigneerd l.o. met initialen

Louis Apol

schilderij • te koop

De Willem Barentsz op Nova Zembla bij zonsondergang

Bernard Blommers | Samen aan de tafel, olieverf op doek, 55,6 x 73,7 cm, gesigneerd r.o.

Bernard Blommers

schilderij • te koop

Samen aan de tafel

Hendrik Willem Mesdag | Duinlandschap bij Den Haag, olieverf op doek, 90,7 x 180,4 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 1897

Hendrik Willem Mesdag

schilderij • te koop

Duinlandschap bij Den Haag

Anton Mauve | Drinkend vee bij de rivier, olieverf op doek, 84,8 x 134,8 cm, gesigneerd r.o.

Anton Mauve

schilderij • te koop

Drinkend vee bij de rivier

Louis Apol | Op Nova Zembla, gouache op papier, 47,5 x 63,0 cm, gesigneerd l.o. en te dateren 1880

Louis Apol

aquarel • tekening • te koop

Op Nova Zembla

Willem Maris | Drinkende koeien in een polderlandschap, olieverf op doek, 58,2 x 85,2 cm, gesigneerd r.o.

Willem Maris

schilderij • te koop

Drinkende koeien in een polderlandschap

Louis Apol | Kasteel Doorwerth in de sneeuw, olieverf op doek, 108,2 x 81,2 cm, gesigneerd r.o.

Louis Apol

schilderij • te koop

Kasteel Doorwerth in de sneeuw


12...34