Zoek op kunstenaar
Sluit

Haagse School schilderijen kunststroming • kunstschilders • kunstwerken te koop ca. 1860-1900

‘De groote grijze lui’, noemde Vincent van Gogh de kunstbroeders van zijn neef Anton Mauve in zijn brieven aan Theo. Hij doelde ermee op de schilders die bekend werden onder de naam Haagse School, met als belangrijkste vertegenwoordigers Jozef Israëls, Hendrik Willem Mesdag, Johannes Bosboom en de landschapschilders Willem Roelofs, Anton Mauve, Johan Hendrik Weissenbruch, Paul Joseph Constantin Gabriel en de gebroeders Jacob, Matthijs en Willem Maris. Van Goghs omschrijving was niet negatief bedoeld. Hij was vol bewondering voor de vernieuwing die deze Hagenaars binnen de Hollandse landschapschilderkunst teweegbrachten, omdat zij zich losmaakten van academische tradities en de natuur op een meer realistische, waarheidsgetrouwe manier schilderden. Met ‘nieuwe’ ogen keken zij naar het landschap om hen heen en registreerden in snelle, spontane penseelstreken hun indrukken van stemming en atmosfeer, de seizoenen, het weer, de momenten van de dag. Oneindig waren de beelden die het ‘gewone’ Holland hen hiervoor leverde: nevelig waterlandschap in de ochtend, zompige, groene polders met molens of vee, de kust met zijn vissers en wisselende wolkenformaties boven het water of uitgestrekte, vlakke weiden. In 1875 gaf de kunstcriticus J.J. van Santen Kolff in het tijdschrift De Banier deze groep gelijkgestemde schilders de naam ‘Haagse School’. De figuurschilders David Artz en Bernard Blommers werden erbij ingelijfd, evenals Louis Apol, die zich bijna uitsluitend richtte op winterlandschappen.

Voorbeeld voor deze nieuwe, realistisch-impressionistische houding ten opzichte van de natuur waren de landschapschilders van de Franse School van Barbizon. In navolging van deze ‘paysagistes’ werkten de Haagse-Schoolschilders bij voorkeur niet meer in het atelier, maar trokken zij met doek en ezel naar buiten de vrije natuur in. De verheerlijking van het zonlicht in felle kleuren waarvoor de Franse impressionisten hun strijd streden stond in de stemmingslandschappen van deze schilders niet voorop, met wellicht Willem Maris als uitzondering. Hun werk kent dan ook niet die kleur en die vluchtige toets. Het palet is meer getemperd, tonaal, de penseelstreek fors en gestructureerd. De tinten van het Hollandse landschap en het vaak bewolkte weer spelen hierin een grote rol, maar vooral zochten deze ‘zonen van het mistige noorden’ de betovering van de toon, waarbij de kleuren nauwkeurig op elkaar waren afgestemd en bontheid werd vermeden. De woorden van Gerard Bilders, al in 1860 geschreven, zijn hiervan een manifest geworden: ‘Ik zoek een toon, die wij gekleurd grijs noemen, dat is alle kleuren, hoe sterk ook, zodanig tot een geheel gebracht, dat ze de indruk geven van een geurig, warm grijs’.

In 1875 gaf de kunstcriticus J.J. van Santen Kolff in het tijdschrift De Banier deze groep gelijkgestemde schilders de naam ‘Haagse School’. De figuurschilders D.A.C Artz, B.J. Blommers en Albert Neuhuys werden erbij ingelijfd, evenals Louis Apol, Gerard Bilders en Philip Sadée. Neuhuys zou later, samen met Mauve, als de grondlegger van de Larense School worden beschouwd.
De bloeiperiode van de Haagse School ligt grofweg tussen 1870 en 1885. Daarna wordt haar rol als vernieuwingsbeweging overgenomen door de Amsterdamse impressionisten, symbolisten en neo-impressionisten. De schilders die daarna nog werkten binnen de invloedssfeer van de Haagse School - leerlingen, schildersvrienden, familie en stadgenoten - worden gerekend tot de zogenoemde ‘nabloei’. Over de vraag wie daartoe behoren, bestaat geen eensluidende mening. Willem Bastiaan Tholen, Willem de Zwart en Théophile de Bock worden er in ieder geval toe gerekend. Schilders als Pieter ter Meulen en Geo Poggenbeek eveneens, afhankelijk van periode en voorstelling, evenals Cornelis Scherrewitz en Gerhard ‘Morgenstjerne’ Munthe in hun Katwijkse strandgezichten met vissers en schepen.

Weissenbruch werd geroemd om zijn atmosferische en ruimtelijke verbeelding van het Hollandse landschap. Bij Den Haag schildert hij zijn eerste natuurbeelden, waarna hij in de jaren ’60 de polder in trekt. Eerst werkt hij rond Boskoop en Gouda, om uiteindelijk in 1875 in de omgeving van Noorden en Nieuwkoop zijn schildersparadijs te vinden. De uitgestrekte polders en plassen, maar ook zee en strand onder wisselende wolkenluchten gaven hem ruimte, lucht en licht, vanaf dat moment de belangrijkste onderwerpen in zijn schilderijen en aquarellen. In fijne, tere nuanceringen wist hij de onbegrensde ruimte van een Hollands (water)landschap te suggereren. Lange tijd, tot ongeveer 1880, schilderde Weissenbruch veel details in zijn landschappen, maar geleidelijk trad de vereenvoudiging in: zijn gerijpte stijl toont een sobere compositie, eenvoudige vormen, een ingetogen kleurenpalet en het typische, heldere ‘Weissenbruch-licht’. Weissenbruch was in zijn laatste jaren steeds meer geboeid door ruimte, eenvoud en licht, daarbij experimenterend met de grenzen van de mogelijkheden met verf. Er is wel gesuggereerd dat het hem uiteindelijk niet meer ging om het landschap, maar om het effect van weersgesteldheid en licht op dat landschap.

Willem Roelofs wordt wel de grote inspirator van de Haagse School genoemd. Hij was een van de eersten die vanuit zijn woonplaats Brussel in 1850 naar Barbizon reisde en zijn ideeën vonden weerklank bij de schilders die woonden en werkten in Den Haag. Bosboom, Weissenbruch en de gebroeders Maris waren daar geboren. In 1869 kwam Mesdag er wonen en in 1871 Israels, hetzelfde jaar dat Jacob Maris uit Parijs terugkeerde. Anton Mauve kwam korte tijd later naar Den Haag, Roelofs’ leerling Paul Joseph Constantin Gabriel in 1884 en drie jaar later vestigde Willem Roelofs zich er uiteindelijk zelf ook. Hoewel hun leeftijden ver uiteen lagen manifesteerden deze schilders zich bewust als groep. Hun hoofdkwartier was het in 1847 opgerichte Genootschap Pulchri Studio, waar zij kunstbeschouwingen hielden en tentoonstellingen organiseerden, evenals hun beroemde winterfeesten met tableaux vivants en kluchten. In 1876 richtten zij ook de Hollandsche Teeken-Maatschappij op.

12...34

Willem Roelofs | Polderlandschap met molens en een hengelaar, olieverf op paneel, 24,3 x 40,4 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd '56

Willem Roelofs

schilderij • te koop

Polderlandschap met molens en een hengelaar

Hendrik Willem Mesdag | Terugkerende bomschuiten, olieverf op doek, 51,2 x 40,3 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 190(..)

Hendrik Willem Mesdag

schilderij • te koop

Terugkerende bomschuiten

Willem Roelofs | Rivierlandschap met drinkende koeien, olieverf op doek, 69,1 x 106,9 cm, gesigneerd l.o.

Willem Roelofs

schilderij • te koop

Rivierlandschap met drinkende koeien

Louis Apol | Boslaantje in de herfst, aquarel op papier, 15,0 x 22,5 cm, gesigneerd l.o.

Louis Apol

aquarel • tekening • te koop

Boslaantje in de herfst

Willem Maris | Grazende koeien bij het water, olieverf op paneel, 38,0 x 27,2 cm, gesigneerd l.o.

Willem Maris

schilderij • te koop

Grazende koeien bij het water

Louis Apol | De Willem Barentsz op Nova Zembla bij zonsondergang, olieverf op keramiek, gesigneerd l.o. met initialen

Louis Apol

beeld • sculptuur • te koop

De Willem Barentsz op Nova Zembla bij zonsondergang

Bernard Blommers | Samen aan de tafel, olieverf op doek, 55,6 x 73,7 cm, gesigneerd r.o.

Bernard Blommers

schilderij • te koop

Samen aan de tafel

Bernard Blommers | De eerste stapjes, aquarel en gouache op papier, 42,0 x 28,5 cm, gesigneerd r.o.

Bernard Blommers

aquarel • tekening • te koop

De eerste stapjes

Louis Apol | Winters gezicht op Arnhem, olieverf op doek, 42,4 x 60,5 cm, gesigneerd l.o.

Louis Apol

schilderij • te koop

Winters gezicht op Arnhem

Willem Maris | Grazende koeien aan het water, olieverf op doek, 49,8 x 89,9 cm, gesigneerd r.o.

Willem Maris

schilderij • te koop

Grazende koeien aan het water

Louis Apol | Winterlandschap met ondergaande zon, olieverf op paneel, 25,6 x 37,1 cm, gesigneerd r.o.

Louis Apol

schilderij • te koop

Winterlandschap met ondergaande zon

Jan Hendrik Weissenbruch | Boerderij aan de vaart, olieverf op paneel, 16,0 x 22,5 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd '73

Jan Hendrik Weissenbruch

schilderij • te koop

Boerderij aan de vaart

Louis Apol | Besneeuwd pad langs de bosrand, olieverf op paneel, 27,2 x 21,5 cm, gesigneerd r.o.

Louis Apol

schilderij • te koop

Besneeuwd pad langs de bosrand

Louis Apol | Besneeuwd gezicht op de IJssel met een molen en afgemeerd schip, olieverf op doek, 58,6 x 90,3 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 1928

Louis Apol

schilderij • te koop

Besneeuwd gezicht op de IJssel met een molen en afgemeerd schip

Bernard Blommers | Badende kinderen in Het Kanaal, Scheveningen, aquarel op papier, 38,9 x 32,3 cm, gesigneerd r.o. en te dateren ca. 1895-1907

Bernard Blommers

aquarel • tekening • te koop

Badende kinderen in Het Kanaal, Scheveningen

Jan Hendrik Weissenbruch | Molens langs poldervaart bij Noorden, olieverf op doek op paneel, 23,0 x 43,1 cm, gesigneerd r.o.

Jan Hendrik Weissenbruch

schilderij • te koop

Molens langs poldervaart bij Noorden

Jan Hendrik Weissenbruch | De oude boerderij, olieverf op doek, 45,8 x 60,8 cm, gesigneerd r.o.

Jan Hendrik Weissenbruch

schilderij • te koop

De oude boerderij

Louis Apol | Doorkijkje in besneeuwd bos bij schemering, olieverf op paneel, 27,4 x 21,9 cm, gesigneerd l.o.

Louis Apol

schilderij • te koop

Doorkijkje in besneeuwd bos bij schemering

Hendrik Willem Mesdag | Duinlandschap bij Den Haag, olieverf op doek, 90,7 x 180,4 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 1897

Hendrik Willem Mesdag

schilderij • te koop

Duinlandschap bij Den Haag

Anton Mauve | Drinkend vee bij de rivier, olieverf op doek, 84,8 x 134,8 cm, gesigneerd r.o.

Anton Mauve

schilderij • te koop

Drinkend vee bij de rivier

Louis Apol | Op Nova Zembla, gouache op papier, 47,5 x 63,0 cm, gesigneerd l.o. en te dateren 1880

Louis Apol

aquarel • tekening • te koop

Op Nova Zembla

Willem Maris | Drinkende koeien in een polderlandschap, olieverf op doek, 58,2 x 85,2 cm, gesigneerd r.o.

Willem Maris

schilderij • te koop

Drinkende koeien in een polderlandschap

Louis Apol | Schaatsers op de Haagse Bosvijver, olieverf op doek, 55,4 x 75,5 cm, gesigneerd l.o.

Louis Apol

schilderij • te koop

Schaatsers op de Haagse Bosvijver

Anton Mauve | De jaagpaarden, aquarel op papier, 35,0 x 28,0 cm

Anton Mauve

aquarel • tekening • te koop

De jaagpaarden

Jozef Israëls | Bij de kookpot, olieverf op doek, 43,4 x 53,3 cm, gesigneerd l.o.

Jozef Israëls

schilderij • te koop

Bij de kookpot

Jacob Maris | Gezicht op een stad (Amsterdam), olieverf op doek, 31,3 x 44,9 cm, gesigneerd r.o. en jaren '80

Jacob Maris

schilderij • te koop

Gezicht op een stad (Amsterdam)

Louis Apol | Paard en wagen in een winterlandschap, gouache op papier, 16,0 x 21,9 cm, gesigneerd l.o.

Louis Apol

aquarel • tekening • te koop

Paard en wagen in een winterlandschap

Jan Hendrik Weissenbruch | Vissersvrouw in de duinen bij Noordwijk, aquarel op papier, 59,5 x 40,5 cm, gesigneerd r.o.

Jan Hendrik Weissenbruch

aquarel • tekening • te koop

Vissersvrouw in de duinen bij Noordwijk


12...34