Visje voor thuis

Nederland, waterland. Met de visserij daardoor als een belangrijke tak van handel. Men ging en gaat naar zee, maar ook de vele binnenwateren zijn rijk aan vis. In Nederland was er de ‘Grote Visserij’ en de ‘Kleine Visserij’. De eerste betrof de haringvangst, de tweede de jacht op walvissen. De benaming slaat dan ook niet op de omvang van de dieren, maar op het economisch belang. Vanaf het begin van de 17^e eeuw tot 1873 gingen Hollandse vissers naar de Noordelijke IJszee om daar voor traan en balein te vissen op Groenlandse walvissen. Na de Tweede Wereldoorlog, van 1946 tot 1964, werd opnieuw door Nederlanders op walvissen gejaagd (maar nu in de wateren rond Antarctica), in verband met de naoorlogse schaarste van oliën en vetten. Mede door de Internationale Walvisvaartcommissie (IWC, opgericht in 1946) kwam echter in 1964 aan de Hollandse walvisvangst een eind.

Ook op de binnenwateren en op de Zuiderzee werd gevist. In rivieren werden zoetwatervissen als de snoek, snoekbaars, zalm en steur gevangen. Op de Zuiderzee werd gevist op haring, ansjovis, paling, bot en garnalen. In 1900, toen de Zuiderzeevisserij op haar hoogtepunt was, waren er zo’n 3000 platbodems actief. Na de inpoldering van de Zuiderzee werd op het IJsselmeer nog vooral op paling gevist, maar de palingstand is inmiddels sterk teruggelopen, zodat de vangst sterk is beperkt.

Het grootste commerciële belang binnen de Nederlandse visserij ligt echter bij de haringvangst, op de Noordzee. Vanaf circa 1400 tot in de tweede helft van de 17^e eeuw  beleefde de haringvangst een periode van grote bloei; Amsterdam werd er rijk door, en ook steden als Enkhuizen en Vlaardingen voeren er wel bij. Rond 1850 werd de haringvisserij van belang voor Katwijk, Noordwijk en Scheveningen. In laatstgenoemd dorp vindt nu elk jaar Vlaggetjesdag plaats, om de komst van de nieuwe haring te vieren. Met de haringstand ging het door overbevissing in de tweede helft van de 20^e eeuw bergafwaarts. In 1977 werd dan ook de drastische beslissing genomen om voor zes jaar een vangstverbod in te stellen: ‘de vis werd duur betaald’. Tegenwoordig is er bij een groot aantal vissoorten sprake van overbevissing. Nu hebben we te maken met de VISwijzer om verantwoord vis te kopen en het MSC-label als keurmerk voor duurzaam gevangen vis.

Johannes Hermanus Koekkoek

schilderij • te koop

Visserslui bij afgemeerde botters (tezamen met 15827)
bekijk kunstwerk