Zoek op kunstenaar
Sluit

Vroegste Piet Mondriaan ontdekt

Het eerste jeugdwerk van Piet Mondriaan (1872-1944) is boven water. Het schilderij De grote vijvers in het Haagse Bos schilderde Mondriaan in 1887, een jaar nadat hij serieus begon te tekenen en schilderen onder leiding van zijn oom Frits Mondriaan die in Den Haag woonde. Kunsthandel Simonis & Buunk in Ede kocht het schilderij onderhands en ontdekte na restauratie en onderzoek de onmiskenbare hand van de wereldberoemde kunstenaar.

Het paneel van 24 bij 30 centimeter werd drie jaar geleden voor het eerst geveild in het Gooi met een verwachte opbrengst van 300 euro, als toegeschreven aan Frits Mondriaan. Op de kijkdag had het een plekje in de kelder. Er werd doorgeboden tot 43.860 euro. Simonis & Buunk was een-na-hoogste bieder en kreeg spijt niet te hebben doorgeboden. Ook vanwege de belangstelling van de Edese kunsthandel voor vroege Mondriaans, werd het werk daar onlangs aangeboden.

Het onderwerp en kleurenpalet doen denken aan het werk van Frits Mondriaan, de dan 34-jarige oom van Piet van wie hij vanaf 1886 schilderles krijgt. Frits schilderde al vanaf zijn vroege jaren in een vlotte stijl, zoals hij leerde van Willem Maris. Hij keek veel naar schilders van de nabloei Haagse school, zoals Theophile de Bock. Het ontdekte paneel is niet vlot, maar doordacht en heel minitieus geschilderd. Bovendien is de signatuur te schools voor Frits, die los en meestal een beetje slordig signeerde. Verder lijkt het schilderij sterk op twee werken uit 1889 die in Villa Mondriaan hangen, gesigneerd in exact hetzelfde schoonschrift en met dezelfde kleur rood.

Simonis & Buunk heeft een rijke geschiedenis met vroeg werk van Piet Mondriaan. De eerste vroege Mondriaan (Straatje in Winterswijk) kwam in de handel in 1986 en liet de Edese kunsthandel veilen bij Christie’s waar het voor 100.000 gulden verkocht werd aan een Amerikaanse verzamelaar. De aankopen daarna bestonden uit een serie tekeningen, in eerste instantie betwijfeld door Robert Welsh maar waarvan Mondriaankenner Joop M. Joosten in zijn catalogue raisonné aantoonde dat ze zeer bijzonder waren omdat ze rechtstreeks terug te voeren waren naar de mecenas van de kring schilders rond Mondriaan. Er volgden meerdere ontdekkingen, waaronder het Boerderijtje achter een hek dat verkocht werd aan een verzamelaar in Londen en nu in het Kunstmuseum Den Haag hangt en de prachtige vondst van Grazende kalfjes, een schilderij van Piet Mondriaan uit 1902-1903 waar de signatuur van F. Mondriaan een P. bleek te zijn. Het doek werd in 2006 gekocht voor 2.500 euro en recent geveild voor 180.000 euro via het Venduehuis Den Haag. De meest bekende vroege Mondriaan die Simonis & Buunk in de collectie had, is De Oostzijdse Molen aan het Gein bij maanlicht, verkocht aan het Rijksmuseum, waar het een prominente plek in de vaste opstelling inneemt.

Henk Helmantel typeert dit vroege paneeltje van Mondriaan als ‘een schilderij met een surrealistische uitstraling.’ Helmantel: ‘Je ziet dat het van de hand van een jonge geest is, een pril, maar uitmuntend kunstenaar in de dop’.

Het schilderij is door Simonis & Buunk aangeboden aan koning Willem-Alexander, die 20 jaar geleden koningin Maxima op de vijver van het Haagse Bos ten huwelijk vroeg.

Piet Mondriaan | De grote vijvers in het Haagse Bos, olieverf op paneel, 24,3 x 29,6 cm, gesigneerd l.o. en gedateerd '87

Piet Mondriaan

schilderij • voorheen te koop

De grote vijvers in het Haagse Bos

Signatuur in rood schoonschrift, met resten van initialen P.M.C.

Uitgelichte close-up foto van resten P.M.C.

Ander jeugdwerk van Piet Mondriaan in Villa Mondriaan

Monogram van vroeg werk van Piet Mondriaan, in dezelfde kleur rood