Sluit menu
Sluit menu
De Veluwe heeft door zijn afwisselende landschap een grote aantrekkingskracht op liefhebbers van flora en fauna. Dat was in de 19e en vroege 20e eeuw niet anders, al werd men toen vooral aangetrokken door de ongereptheid van de natuur en uitgestrekte stilte van de Veluwe. In enkele dorpen langs de zuidrand ervan ontstonden toen voor korte of langere tijd concentraties van ‘artistieke lieden’. Dergelijke kunstenaarskolonies ontstonden tussen 1840 en 1940 in heel Europa. Het waren kleine gemeenschappen van schilders, beeldhouwers en schrijvers, soms musici, die zich wilden terugtrekken uit het hectische stadsleven of de officiële kunstwereld. ‘Terug naar de natuur’ en het ontwikkelen van een schildertrant gebaseerd op de directe weergave van wat buiten was te zien was het devies; hieruit ontstonden het 19e-eeuwse realisme en impressionisme.
In Nederland waren er een aantal kunstenaarsgemeenschappen, zoals in Laren, Katwijk, Bergen en Domburg. Op de Veluwe ontstond in Oosterbeek rond 1840 de eerste kunstenaarskolonie, met o.a. J.W. Bilders, Anton Mauve, Willem Roelofs en de gebroeders Maris. De schilder van het hiernaast afgebeelde werk, Cornelis Lieste, kwam van 1843 tot 1846 al regelmatig in Gelderland, en vanaf 1855 bezocht hij meermaals de omgeving van Oosterbeek om er heidelandschappen te schilderen. Later in de eeuw, vanaf ongeveer 1890, trokken in het noordwesten ook Nunspeet en Elspeet veel schilders. Zij zagen op de meeste plaatsen echter een ander landschap dan wij nu. In de 19e eeuw bestond de Veluwe grotendeels uit heide en stuifzandvlaktes, met her en der wat bosgebied en door boeren ontgonnen land. De uitgestrekte dennenbossen die wij nu kenmerkend vinden voor de Veluwe zijn grotendeels door de overheid aangeplant voor de mijnbouw, vooral in de periode 1895-1920.
