Sluit menu
Sluit menu
december 2013
EDE – Een olieverfstudie voor het Haagse Panorama Mesdag, die bij een Nederlands veilinghuis beschreven en verkocht werd als een werk van Barbara van Houten (1862-1950), blijkt een schilderij van H.W. Mesdag te zijn. Het schilderijtje (19×30 cm) stelt een stukje van het dorp Scheveningen in de duinen voor en werd door de vorige eigenaren toegeschreven aan Barbara van Houten, het nichtje van Sientje Mesdag-van Houten, echtgenote van de Haagse Schoolschilder Hendrik Willem Mesdag. Het werkje lag lange tijd onder een vloer van het Panorama Mesdag dat tot 1970 dit ‘vermomde’ werk in bezit had. Het werd verkocht als ‘Barbara van Houten’ en bijna een halve eeuw later heeft de geschiedenis zich herhaald. Honderden kijkers hadden de ontdekking tijdens de voorbezichtiging bij het veilinghuis kunnen doen. Op de veiling werd het werk afgehamerd voor € 750,-. Maar als een authentiek werk van de meester zelf heeft het een veel grotere waarde, vooral gezien de historie.
Het doek is bevestigd op board dat verso is voorzien van het stempel ‘Atelier Mesdag’ met direct daarbij in pen de handtekening B.E. van Houten. De schilderes Van Houten heeft hiermee waarschijnlijk willen bevestigen dat het werk uit het atelier van Mesdag kwam. Aan de achterzijde staat tweemaal ‘studie voor het panorama’ evenals de annotaties ‘schets dorp’ en ‘4102’. In 1966 is het nog eens voorzien van inv.nr. 4102/1966.
In 1970 verkocht het Panorama het schilderij, samen met andere schetsen die onder de vloer lagen, om fondsen te werven voor een restauratie van het dak. Tot het moment dat de vorige eigenaar het via een veiling van de hand deed werd het kunstwerk aangezien voor een olieschets van Barbara van Houten, die op 18-jarige leeftijd tante Sientje en oom Hendrik hielp met het Panorama. Later werd zij directrice van het museum. “Maar het is veel te goed voor Van Houten”, aldus Frank Buunk, al 30 jaar beëdigd taxateur van 19e en 20e-eeuwse Hollandse schilderkunst. “De toets die gehanteerd is, het kleurgebruik, de lichtval: kortom het hele braille duidt erop dat we hier te maken hebben met een origineel werk van Mesdag zelf. Het schilderij is inmiddels verzekerd op € 20.000,-.” Het schilderij is in 100 jaar niet schoongemaakt. Het is inmiddels in oude luister hersteld en de sfeer ademt de Noordzee.
De Edese kunsthandel Simonis & Buunk verkocht in de afgelopen 40 jaar ruim 150 schilderijen van H.W. Mesdag, waaronder enkele andere schetsmatige (Scheveningse) dorpsgezichten. De ontdekking heeft veel gemeen met ‘Impressie van Scheveningen’, verkocht in 2003 aan een Ierse verzamelaar. Hendrik Willem Mesdag, met name bekend om zijn Panorama dat hij in 1881 vervaardigde, was dé zeeschilder van de Haagse School. Op relatief late leeftijd koos hij voor het schildersvak. Na een verblijf in Oosterbeek en Brussel vestigde de schilder zich in 1869 in Den Haag, waar hij direct geboeid werd door het strand, de zee en het leven van de Scheveningse vissers. In een snelle, losse toets en een eindeloze variatie aan bruine, gouden en grijze kleuren bracht hij deze motieven op het doek. Mesdag had een grote productie, als wilde hij alle verloren tijd inhalen. Zijn werk was in Frankrijk zeer geliefd en werd verschillende malen bekroond op de jaarlijkse ‘Salon’ in Parijs.
Hendrik Willem Mesdag, ‘Schets van het dorp Scheveningen’
Het werk in half schoon/half vuile staat
Het dorp Scheveningen in Panorama Mesdag, Den Haag
