Pluizig en Speels

‘Miauw! Katten in de kunst’, zo luidt de tentoonstelling die nu te zien is in het Stedelijk Museum van Vianen. In deze tentoonstelling staan de werken van Henriette Ronner-Knip centraal. Ze staat bekend om haar dierportretten, na 1870 voornamelijk katten.

Simonis & Buunk heeft ook een aantal werken van haar in de collectie. Henriette leerde het vak niet van een vreemde, haar vader, Josephus Augustus Knip, schilderde veestukken en landschappen en ontdekte het talent van zijn dochter. Toch was zij meer geïnteresseerd in huisdieren en schilderde eerst voornamelijk honden. Vooral jachthonden en trekhonden trokken haar aandacht. Omstreeks 1870 begon ze met het schilderen van katten, een onderwerp waar ze vandaag de dag nog steeds om bekend staat. Feilloos wist ze de textuur van hun vacht, ogen en kleuren weer te geven en trof ze de soms rustige, soms speelse en onderzoekende aard van katten.

Met de kat als onderwerp speelde ze in op de smaak van de opkomende rijke burgerij, die veel kunst aankocht. In het huiselijk leven werd de kat een populair huisdier waardoor er vraag was naar de schilderijen van Ronner-Knip. Ze kreeg zelfs van de Britse adel opdrachten om hun aristocratische katten op doek te vereeuwigen. Op de schilderijen van Ronner-Knip lijken de katten het rijke leven van hun baasjes te hebben overgenomen. De schilderes verbeeldt haar dieren dan ook al spelend, slapend en kruipend op en over de kostbare meubels en luxueuze stoffen die bij deze rijk geworden burgers zo in trek waren.

Dat Ronner een zeldzaamheid was in het schilderen van katten en daardoor zeer geliefd, is te lezen uit een Engelse recensie (1893): ‘The artists who have succeeded in rendering the cat may be counted on the fingers of one hand – the Japanese Hokusai, the Swiss Mind, the Englisch Burbank, the French Lambert, and the Dutch Mme. Ronner – and the greatest of these, the one who has succeeded absolutely and all around, is the last, the lady.’ Zowel in Nederland als in België werd zij vanwege haar werk geridderd.

Stedelijk Museum Vianen

Ronner-Knip H.
Poezenfamilie in het atelier, olieverf op paneel 54,5 x 72 cm, gesigneerd r.o. en gedateerd 1878