Nicolaas Pieneman kunstwerk • schilderij • voorheen te koop Portet van kroonprins Wiwill (Willem van Oranje-Nassau)

Wiwill (1840-1879) was de oudste zoon van Koning Willem III en koningin Sophie. Hij was daarmee kroonprins en zou zijn vader opvolgen als Koning Willem IV. Door zijn vroegtijdig overlijden is hij nooit koning geworden, ook zijn twee broers, Maurits en ALexander, overleven hun vader niet. Na de dood van Sophie trouwt Willem III met de 41 jaar jongere Emma van Waldeck Pyrmont, waaruit troonopvolgster Wilhelmina wordt geboren, die al op 10-jarige leeftijd tot de troon werd geroepen. Nicolaas Pieneman, vriend van grootvader Willem II en hofschilder van het huis van Oranje schilderde talrijke portretten van de koninklijke familie, waaaronder ook Wiwill als 13-jarig jongetje. De Telegraaf, 25 oktober 2021: Uniek schilderij rukt kroonprins uit vergetelheid. Opwinding in de Nederlandse kunstkringen. Galeriehouder Frank Buunk heeft een schilderij ontdekt van Wiwill, oftewel kroonprins Willem, de zoon van koning Willem III. Deze notoire schuinsmarcheerder leefde in zelfverkozen ballingschap in Parijs, waar hij in 1879 op 38-jarige leeftijd overleed aan longontsteking. Het bijzondere doek, gemaakt door hofschilder Nicolaas Pieneman, stamt uit 1852 of 1853. 'Het schilderij hebben wij sinds kort uit een Britse collectie', vertelt Frank Buunk die met zijn vrouw Mariëtte Simonis Simonis en Buunk Kunsthandel in Ede drijft. 'We wisten niet wie de voorstelling was en ook de schilder was onbekend.' Maar dankzij de annotatie die duidt op de graficus Dirk Jurriaan Sluyter wisten experts de persoon op het doek te achterhalen. Het Rijksmuseum heeft namelijk een door hem gemaakte ets van Wiwill, waarvan bekend is dat het is gebaseerd op het geschilderde portret door Nicolaas Pieneman. En Koninklijke Verzamelingen, de kunstcollectie van het Koninklijk Huis, bleek de voorstudie te hebben. 'Hoe het doek in Engeland is terechtgekomen, weten we niet', zegt de galeriehouder. 'Via Wiwill of via de graficus Dirk Jurriaan Sluyter?' Hij vindt dat koning Willem-Alexander het zou moeten kopen. Het lijkt me wel een moetje voor de koninklijke familie. Halfbroers Als Wiwill niet was overleden en koning Willem IV was geworden, dan was Willem-Alexander nooit koning geweest. Hij stamt immers af van koningin Wilhelmina, die na de dood van haar halfbroers Willem en Alexander en van haar vader Willem III tot de troon werd geroepen. Karakter De in 1840 geboren Wiwill groeide op tussen zijn altijd ruziënde ouders, koning Willem III en koningin Sophie, geboren prinses van Württemberg. Beiden zetten hun zoon op tegen de ander. Dit is ongetwijfeld een van de oorzaken geweest van zijn onhandelbare karakter. Kostschool De prins van Oranje ging op zijn elfde naar een kostschool in Veur, vlakbij Voorschoten; het Instituut Noorthey van de onderwijzer en pedagoog Petrus de Raadt. Daarop zaten veel adelijke jongens. Achterin de klas zat steevast de man die was belast met zijn intellectuele opvoeding, zijn gouverneur, jonkheer Eduard de Casembroot die hem ook op het schoolplein in de gaten hield en zowel op het instituut als in het paleis in zijn buurt sliep. De jonge prins was intelligent, maar door luiheid en ondeugend gedrag haalde hij maar matige studieresultaten. Reeds op zijn veertiende ging hij naar Leiden om daar twee jaar aan de Rijksuniversiteit te studeren. Na de scheiding van zijn ouders werd moederskindje Wiwill, zeer tegen zijn zin, onder het gezag geplaatst van zijn vader. Hij kon heel slecht opschieten met de horkerige en driftige Willem III, bijgenaamd ’koning Gorilla’. Opperbevelhebber Intussen kreeg hij in Nederland militaire functies, zoals generaal der infanterie en luitenant-admiraal. Hij gooide er echter met de pet naar en vertrok weer naar Parijs. In 1870 werd prins Willem benoemd tot opperbevelhebber van het leger te velde en maakte een mobilisatieplan voor het geval Nederland betrokken zou raken bij de Frans-Duitse Oorlog. Hij nam hetzelfde jaar nog ontslag, kwaad omdat zijn vader hem niet kende in de besluiten. Na mislukte pogingen hem te koppelen aan de Britse prinses Alice en de Russische tsarendochter Maria Alexandrovna, zette de prins van Oranje zijn zinnen op Mathilde gravin van Limburg Stirum. Koning Willem III vond ’Mattie’ echter te min. Hierop trok Wiwill weer mokkend naar Parijs, waar hij door geldproblemen aan lager wal raakte en in 1879 aan een verwaarloosde longontsteking overleed.